verspreid over het land met Zeeuws bevruchtingseiland
Neeltje Jans is sinds de zomer van 2015 in gebruik als bevruchtingsstation voor Apis mellifera mellifera. Stichting De Duurzame Bij (DDB), de zusterorganisatie van ’t Landras, plaatst er darrenvolken en voorziet imkers van larfjes voor koninginnenteelt.
Doordat Neeltje Jans is omgeven door water is er raszuivere aanparing van jonge koninginnen met geselecteerde darrenvolken mogelijk. Neeltje Jans is nu voor alle leden van ’t Landras beschikbaar als bevruchtingsstation.
Bovenstaand kaartje geeft het verzamelpunt op Neeltje Jans weer en niet de locatie van het bevruchtingsstation.
Doelstelling, en werkwijze van DDB op Neeltje Jans in relatie met Texel en Terschelling.
DDB heeft als doel om de Nederlandse donkere bij Amm zoals die nog voorkomt op Texel en Terschelling te beschermen en onder imkers op het vaste land te verspreiden. DDB heeft deze keuze gemaakt omdat uit het monitoringonderzoek van Romee van der Zee was gebleken dat de bijenvolken van de genoemde twee eilanden de laagste wintersterfte vertoonden en dat sloot naadloos aan bij de reden waarom de stichting in 2001 is opgericht, namelijk het vinden, telen en verspreiden van varroatolerante bijenvolken.
Varroaresistentie & behoud Amm
DDB is oorspronkelijk gestart met Primorsky bijen als varroa-resistent ras. Deze teelt konden we niet voortzetten omdat import uit de USA niet langer was toegestaan. Hierdoor was er geen bron voor het inbrengen van vers bloed in de Nederlandse populatie.
Met Texel en Terschelling hebben we een binnenlandse bron voor aanvoer van nieuwe bijenvolken. Een tweede overweging voor DDB is dat we zo de Amm die in Nederland nog voorkomt kunnen behouden. In 2015 zijn we daarom gestart met de aankoop van Texelse koninginnen.
De soort dreigt nu te worden weggevaagd door andere Apis mellifera ondersoorten, gehouden en gepromoot onder de imkers. Daarmee verdwijnen ook waardevolle genetische eigenschappen uit de Nederlandse imkerij.
Gegevens & Data 2022
Type bevruchtingskastjes:
Alle kastjes zijn toegestaan mits de vliegopening is voorzien van darrenrooster. Bij gebruik EWK’s zelf schuthuisjes meenemen.
Er zijn geen voorzieningen voor het opstellen van de kastjes. Daarom zelf een pallet meenemen en een steen of sjorband per kastje om het wegwaaien te voorkomen.
Overlafdagen:
Periode 1: geannuleerd
Periode 2: wo 11 mei
Periode 3: wo 1 juni
Overlarflocaties:
Veenendaal en Maasdam
Overlafmethode:
Zelf ter plaatse in nicot cupjes overlarven van aanwezig teeltmateriaal. Gebruik je een ander systeem dan zelf cupjes meenemen.
Kosten overlarven:
Eerste 4 gratis, daarna €1,- per cup.
Aanleverdata kastjes:
periode 1: geannuleerd
periode 2: vr 27 mei (za 28jun)
periode 3: vr 17jun (za 18 jun)
Ophaaldata:
Periode 1: geannuleerd
Periode 2: vr 17 jun
Periode 3: vr 8 jul
Aanleverlocatie:
Parking voor het Topshuis
Dijkgraaf A.M. Gelukweg 1,
4354 RA Vrouwenpolder
Kosten:
€7,50 per kastje
Aanvullende info:
Ophalen van bevruchtingskastjes bij voorkeur op vrijdagavond zodat er geen bijen achterblijven. Wegbrengen van kastjes eveneens op vrijdagavond omdat je dan bij het openzetten voorkomt dat ze direct wegvliegen (zaterdagmorgen kan na overleg en als ze vooraf voldoende lang afgesloten koel hebben gestaan).
- Aanspreekpunt:
Henk Kok (Veenendaal) & Egbert Touw (Maasdam) beiden bereikbaar via het contactformulier onderaan deze pagina.
Varroa niet bestreden
De teeltgroep heeft de doelstelling om varroatolerante bijenvolken te krijgen. Daarom zijn de darrenvolken op Neeltje Jans en de teeltvolken waarvan wordt overgelarfd op geen enkele wijze bestreden tegen varroa. DDB kiest voor het telen van Texelse en Terschellingse koninginnen omdat we menen dat deze volken aangepast zijn aan het Nederlandse klimaat. Zowel de darrenvolken voor Neeltje Jans als de teeltvolken zijn dus gerelateerd aan volken van de twee eilanden.
Opzet van stamboek
Om deze relatie met de eilandvolken in de teeltpopulatie te waarborgen is gestart met de opzet van een stamboek voor de Nederlandse zwarte bij. Daarin staan per volk de resultaten van twee vleugelmeetmethoden weergegeven. Als er mijten zijn geteld dan zijn ook de groeiparameters van de mijtval als maat voor varroaresistentie opgenomen. De teeltgroep Neeltje Jans ontvangt bij voorkeur telers met Nederlandse koninginnen die afstammen van volken die in het stamboek zijn opgenomen. Als je die (nog) niet hebt kun je meedoen aan het overlarven.
Aanparing
Vanwege de geringe omvang van de inheemse populatie is verkoop van koninginnen en volkjes slechts zeer beperkt mogelijk. Om de populatie zuiver te houden, zouden we graag zien dat de imkers die komen overlarven, de onbevruchte koninginnen op een van de teeltstations laat aanparen. We onderhouden geen doppenprojecten waarbij de koninginnen op stand bevrucht worden. Imkers met nateelt van buitenlandse Amm koninginnen, zijn wel welkom op Neeltje Jans. Maar deze koninginnen komen niet in aanmerking om opgenomen te worden in het stamboek van Neeltje Jans.
In stand houden
In de jaren 2020 en 2021 zijn van bijenmonsters van volken van een 6-tal Texelse imkers de vleugels gemeten. Van de beste volken zijn ter plaatse koninginnen geteeld om de Texelse populatie te verbeteren en op peil te houden. Daarnaast zijn van die volken koninginnen geteeld in Veenendaal en aangepaard op Neeltje Jans. De volken die hieruit voortkomen gaan we in de toekomst inzetten als darrenvolk op bevruchtingsstation Neeltje Jans. Met deze procedure beoogd DDB de Neeltje Jans populatie gekoppeld te houden aan de eiland-populatie, geregistreerd in het stamboek.
Contact met Teeltgroep Neeltje Jans